حقوق گام به گام شماره 93
چگونگي تأسيس و ثبت شرکت هاي تجـــاري
تاریخ انتشار
شنبه ۷ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۸
مراحـــل عملـــي ثبت شرکت تجــــاري
در اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غيرتجاري، فرم نمونه اسناد موجود است که نخست بايد اين فرمها از اداره مذکور تهيه و تکميل شود و سپس ذيل تمام اين اوراق توسط همه شرکا (مؤسسين) امضا شود. متعاقباً هزينهاي بابت تعيين نام شرکت به بانک واريز کرده و چند نام، که واژه بيگانه نبوده و فاقد سابقه ثبت و داراي معنا و مطابق با فرهنگ اسلامي باشد، انتخاب و به "واحد تعيين نام" اداره مذکور، معرفي و موافقت آن واحد را درباره نام تعيين شده اخذ، سپس همه مدارک به "قسمت پذيرش مدارک"اداره مزبور، تحويل و رسيد دريافت شود تا موعدي براي گرفتن نتيجه تعيين شود. لازم به تذکر است که امر تعيين نام، فقط در تهران انجام ميشود و شرکتهايي که در ساير شهرها ثبت ميشوند نيز جهت تعيين نام به تهران معرفي ميشوند. در صورت کامل بودن مدارک تقديمي، کارشناس ادارهي ثبت شرکتها اقدام به تهيهي پيشنويس آگهي ثبت نموده و به متقاضيان ثبت يا يکي از شرکا يا وکيل رسمي شرکت تحويل ميشود. جهت تعيين حق الدرج آگهي بايد به "نمايندگي روابط عمومي"مراجعه کرد. شايان ذکر است درصورتي که کارشناس اداره، موضوع شرکت را نيازمند کسب مجوز از مرجع خاصي بداند از مرجع مزبور، استعلام مينمايد. سپس متقاضي بايد مبلغي که بابت حقالثبت و حقالدرج آگهي، معين مي شود؛ به بانک و حساب تعيينشده، واريز کند و پس از آن فيش پرداخت حقالثبت و حق آگهي را به "واحد حسابداري" اداره، تحويل و واحد مذکور، اين امر را در ذيل برگهي تقاضانامه، درج ميکند و سپس مدارک به "واحد ثبت تأسيس و تغييرات" ادارهي ثبت شرکتها تحويل و شرکت، ثبت ميشود و امضايي دال بر "برابر بودن ثبت با سند" از شرکا يا وکيل رسمي شرکت، اخذ ميگردد. سپس دو نسخه آگهي به امضاي رئيس اداره رسيده و يک نسخه از تمامي مدارک در پروندهي شرکت، ضبط و نسخهي دوم جهت نگهداري در شرکت به متقاضي داده ميشود و اين سند "سند ثبت شرکت" است. در نهايت، متقاضي، بايد يک نسخه از آگهي را به "واحد روابط عمومي" مستقر در اداره کل ثبت شرکتها و مالکيت صنعتي و نسخه ديگر را جهت انتشار به نماينده دفتر روزنامهي رسمي جمهوري اسلامي ايران مستقر در تهران، تسليم کند.
تکليــــف شــرکت در صورت عدم فعاليت تجاري
اگر فاصله بين ثبت شركت و زمان واقعي شروع كار زياد يا نامعلوم باشد با مراجعه به اداره دارايي بايد نامه عدم فعاليت شركت تهيه و تسليم شود تا در آن فاصله مالياتي محاسبه نگردد. پس از آغاز واقعي فعاليت هاي شركت مي توان مجدداً اعلام فعاليت نمود.
آثار عــــدم گــــزارش درآمــــــد شركت فعــــال
در هنگام گزارش عدم فعاليت، اين سابقه تا مدت 10 سال در پرونده شرکت در اداره دارايي كنترل شده و نامه مورد نظر موثر واقع مي شود. به طوري كه اگر تا 10 سال آينده براي دارايي معلوم شود كه شرکت در آن مدت درآمدي داشته، بابت ارائه خدمات قراردادي نوشته يا فاكتوري ارائه داده و کالايي فروخته، مشمول جريمه شده و ماليات شرکت به صورت عليالرأس توسط اداره دارايي محاسبه و منظور خواهد شد.
چگونگي تعييــــن حق بيمه پرسنل شرکت هاي تجاري
پرسنلي كه از شركت حقوق دريافت مي كنند، مشمول قانون کار و معرفي به ادارات بيمه تأمين اجتماعي هستند. با اين توصيف اگر شرکتي كارمندي ندارد و خود مؤسسين، كارها را انجام مي دهند مي توانند پرداخت حقوق و درنتيجه بيمه نداشته باشند و حق الزحمه خود را از سود بردارند. اما اگر پرسنلي را استخدام نمايند و براي آنان حقوق در نظر گرفته باشند، الزاماً بايد ليست بيمه را نيز تهيه و ارسال كنند.
آثار عــدم تشكيل به موقع پرونـــده در دارايي
عدم حضور به موقع در اداره دارايي موجب پرداخت جريمه به ازاي هرماه ديركرد دو در هزار سرمايه شركت مي شود. هر چند در شركت هايي با سرمايه كم، اين ميزان جريمه بسيار ناچيز است اما اتلاف وقت و طي مراحل قانوني هزينه بيشتري را در بر دارد.
شرکت سهامي عام
شرکت سهاميعام، شرکتي است بازرگاني (ولو اين که موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد)، که سرمايه ي آن به سهام، تقسيم شده که بخشي از اين سرمايه از طريق فروش سهام به مردم تأمين ميشود. در شرکت سهاميعام، تعداد سهامداران نبايد از سه نفر کمتر باشد و مسئوليت سهامداران، محدود به مبلغ اسمي سهام آن هاست. در اين شرکت، عبارت «شرکت سهامي عام» بايد قبل از نام شرکت با بعد از آن، بدون فاصله با نام شرکت در کليهي اوراق و اطلاعيهها و آگهيهاي شرکت به طور روشن و خوانا قيد شود.
شرکت سهامي خاص
شرکت سهامي خاص، شرکتي است بازرگاني (ولو اين که موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد) که تمام سرمايهي آن منحصراً توسط مؤسسين، تأمينگرديده و سرمايهي آن به سهام، تقسيم شده و مسئوليت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمي سهام آن هاست. تعداد سهامداران نبايد از سه نفر کم تر باشد و عنوان "شرکت سهامي خاص" بايد قبل از نام شرکت يا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت، به طور روشن و خوانا قيد شود.
شرکت با مسئـــوليت محـــدود
مطابق با قانون تجارت شرکت با مسئوليت محدود شرکتي است که بين دو يا چند نفر براي امور تجاري تشکيل شده است و هريک از شرکاء بدون اين که سرمايه به سهام و يا قطعات سهامي تقسيم شده باشد فقط تا ميزان سرمايه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت مي باشد. در نام شرکت بايد عبارت "با مسئوليت محدود" قيد شود.
شرکت تضـــامني
شرکت تضامني، شرکتي است که تحت نام مخصوص براي امور تجاري بين دو يا چند نفر با مسئوليت تضامني تشکيل ميشود. اگر دارايي شرکت براي تأديه ي تمام قروض کافي نباشد؛ هريک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. هر قراري که بين شرکا برخلاف اين، ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث، کان لم يکن خواهد بود. در نام شرکت تضامني بايد عبارت «شرکت تضامني» و لااقل اسم يک نفر از شرکاء ذکر شود.
شــــرکت مختـــــلط غيرسهامي
شرکت مختلط غيرسهامي، شرکتي است که براي امور تجاري تحت نام مخصوصي بين يک يا چند نفر شريک ضامن و يک يا چند نفر شريک با مسئوليت محدود، بدون انتشار سهام، تشکيل ميشود. شريک ضامن، مسئول کليهي قروضي است که ممکن است علاوه بر دارايي شرکت پيدا شود. شريک با مسئوليت محدود، کسي است که مسئوليت او فقط به ميزان سرمايهاي است که در شرکت گذارده و يا بايستي بگذارد. در اسم شرکت بايد عبارت «شرکت مختلط» و لااقل اسم يکي از شرکاي ضامن، قيد شود.
شرکت مختلط سهامي
شرکت مختلط سهامي، شرکتي است که تحت نام مخصوص بين يک عده شرکاي سهامي و يک يا چند نفر شريک ضامن تشکيل ميشود. شرکاي سهامي کساني هستند که سرمايهي آن ها به صورت سهام يا قطعات سهام متساوي القيمه درآمده و مسئوليت آن ها تا ميزان همان سرمايهاي است که در شرکت دارند. شريک ضامن کسي است که سرمايهي او به صورت سهام درنيامده و مسئول کليهي قروضي است که ممکن است علاوه بر دارايي شرکت پيدا شود. در صورت تعدد شريک ضامن، مسئوليت آن ها در مقابل طلبکاران و روابط آن ها با يکديگر، تابع مقررات شرکت تضامني خواهد بود. در نام شرکت بايد عبارت «شرکت مختلط» و لااقل اسم يکي از شرکاي ضامن قيد شود.
شرکت نســــبي
شرکت نسبي شرکتي است که براي امور تجاري، تحت نام مخصوص بين دو يا چند نفر تشکيل ميشود و مسئوليت هر يک از شرکا به نسبت سرمايهاي است که در شرکت گذاشته است. در اسم شرکت نسبي عبارت "شرکت نسبي" و لااقل اسم يکي از شرکا بايد ذکر شود؛ در صورتي که اسم شرکت مشتمل بر اسامي تمام شرکا نباشد، بعد از اسم شريک يا شرکايي که ذکر شده عبارتي از قبيل "و شرکا" و "و برادران" ضروري است.
شرکت تعاونـــي
به موجب قانون تجارت جمهوري اسلامي ايران، شرکت تعاوني، شرکتي است که تمام يا حداقل 51% سرمايهي آن به وسيلهي اعضا در اختيار شرکت تعاوني قرارگيرد و وزارت خانهها، سازمانها، شرکتهاي دولتي و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانکها، شهرداريها، شوراهاي اسلامي کشوري، بنياد ايثارگران و ساير نهادهاي عمومي ميتوانند بدون آن که عضو باشند، جهت اجراي بند دو اصل 43 از راه وام بدون بهره يا هر راه مشروع ديگر از قبيل مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تمليک، بيع شرط، فروش اقساطي و صلح، اقدام به کمک در تأمين يا افزايش سرمايهي شرکتهاي تعاوني نمايند.
در مواردي که دستگاههاي دولتي در تأسيس تعاوني، شريک مي شوند؛ ظرف مدتي که با موافقت طرفين درضمن عقد شرکت، تعيين خواهد شد، سهم سرمايهگذاري دولت به تدريج بازپرداخت و صددرصد سرمايه به تعاوني تعلق خواهدگرفت.
مطابق قانون فوق، "تعاونيهاي توليدي، شامل تعاونيهايي است که در امور مربوط به کشاورزي، دامداري، دامپروري، پرورش و صيد ماهي، شيلات، صنعت، معدن، عمران شهري و روستايي و نظاير اين ها فعاليت مينمايند" و به موجب همين قانون"تعاونيهاي توزيع، عبارتند از تعاونيهايي که نياز مشاغل توليدي و يا مصرف کنندگان عضو خود را در چارچوب مصالح عمومي و به منظور کاهش هزينهها و قيمتها تأمين مينمايند." هم چنين تعاونيهاي موضوع اين قانون با رعايت قوانين و مقررات ميتوانند به امر صادرات و واردات در موضوع خود بپردازند.
اولين هيأت مديرهي منتخب شرکت تعاوني، مکلف است پس از اعلام قبولي با انجام تشريفات مقرر نسبت به ثبت تعاوني اقدام نمايد.
لازم به تذکر است که به موجب مقررات وزارت تعاون، سرمايهي تأمين يا تعهد شده از طرف اعضا در مرحلهي تأسيس شرکت، نبايد کمتر از 51 درصد کل سرمايهي شرکت باشد و هر تعاوني وقتي ثبت و تشکيل ميگردد که حداقل يک سوم سرمايهي آن تأديه و در صورتي که به صورت نقدي و جنسي باشد، تقديم و تسليم شده باشد. اعضاي تعاوني نيز مکلفند مبلغ پرداخت نشدهي سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساس نامه تأديه نمايند.
مؤسسات غيـرتجاري
موسسه غيرتجاري نوعي از اشخاص حقوقي است که فقط در زمينه ارائه خدمات فعاليت دارد و مانند شرکت در زمينه تجارتي فعاليت نمي کند. مؤسسات غيرتجـــاري به دو نـــوع:
الف)انتفاعي و ب)غير انتفاعي تقسيم مي شوند. مؤسسات انتفاعي از اشخاص حقوقي شکل گرفته است که هدف آن ها از تشکيل مؤسسه کسب منافع و درآمد و تقسيم سود بين اعضا مي باشد. ولي موسسات غيرانتفاعي مانند اتحاديه ها، سنديکاها، دستجات سياسي و انجمن ها و احزاب و سمن ها (NGO) جهت کسب سود و تقسيم منافع تشکيل نشده اند.
مدارک مورد نياز دو نسخه تقاضانامه همراه با دو نسخه اساس نامه و صورت جلسه مجمع عمومي مؤسسين، کپي برابر با اصل شناسنامه مؤسسين، تقاضانامه حاوي مشخصات نام، موضوع، تابعيت، مرکز، اسامي مؤسسين، تاريخ تشکيل مدير، يا مديران اشخاصي که در مؤسسه حق امضاء دارند، دارائي مؤسسه، آدرس شعبه و نام مدير يا مديران شعبه مي باشد که توسط مؤسسين امضاء مي شود.
در نسخه اساسنامه تمام صفحات آن توسط مؤسسين امضاء مي گردد و در صورت جلسه مجمع عمومي مؤسسين مديران و صاحبان امضاء مجاز تعيين مي گردد. البته مؤسساتي که مقصود از تشکيل آن جلب منافع و تقسيم آن بين اعضاء خود نباشد، بايد از نيروي انتظامي مجوز دريافت نمايند.
شـــرکت هاي دانــــش بنيــان
شرکتهاي دانش بنيـانشرکتهايي هستند که پس از توليد خدمات (دانش بنيان)، دانش و ارائه راه کار توليد آن مي توانند از مزايا و تسهيلات قانوني براي مدت معين تا توليد اصل استفاده کنند .
اين شرکتها مي توانند از طريق فروش فناوري (خدمات) حداقل درآمد را براي يک مدت کوتاه کسب نمايند در اين صورت مي توانند از شاخصهاي اختصاصي اين روش براي اخذ تسهيلات و مزايا استفاده کنند.
شايان ذکر است در ثبت شرکت هاي دانش بنيان شرکتهاي دولتي، موسسات و نهادهاي عمومي و دولتي و نيز شرکت ها و موسساتي که بيش از 50 % مالکيت آنها براي بخش دولتي مي باشد نمي توانند در شرکتهاي دانش بنيان قرار داد و از مزايا و حمايت هاي قانون دانش بنيان استفاده کنند. براي ثبت شرکت دانش بنيان بايد کليه اطلاعات مربوط به سهامداران و اعضاي هيأت مديره و رزومه شرکت و اطلاعات افراد درون سازمان مورد بررسي قرار گيرد تا مشخص شود که آيا شامل شرکت دانش بنيان مي شوند يا خير.
شرکتهايي که در پارک هاي علم و فن آوري مستقر مي باشند باز هم بايد در مراحل ارزيابي قرارگيرند. حضور اعضاي هيأت علمي در شرکتها مي تواند کمک شاياني براي ارزيابي شرکت دانش بنيان کند.
در پايان لازم به ذکر مي باشد مراحل ثبت اين شرکتها، همان روندي است که در ابتداي اين نوشتار به آن ها اشاره شد.
2-16- مدارک مشترک جهت ثبت شرکتهاي تجاري
گرچه ممکن است جهت ثبت هر يک از شرکتهاي فوق الذکر به تناسب اين که شرکت سرمايه يا شخص باشد، تفاوت هايي وجود داشته باشد، ليکن تمهيد مدارک ذيل به طور مشترک در بيشتر آنها لازم است:
1) دو برگه اظهارنامهتکميل شدهي شرکت و امضا ذيل اظهارنامه توسط کليه سهامداران شرکت
2) دو جلد اساس نامهي شرکت و امضاء ذيل تمام صفحات آن توسط کليهي سهامداران.
3) دو نسخه صورت جلسهي مجمع عمومي مؤسسين که به امضاي سهامداران و بازرسين رسيده باشد.
4) دو نسخه صورت جلسهي هيأت مديره که به امضاي مديران منتخب مجمع، رسيده باشد.
5) فتوکپي شناسنامهي کليهي سهامداران و بازرسين (برابر اصل در دادگستري).
6) ارائه ي گواهي پرداخت حداقل درصد سرمايه، در شرکتهاي سرمايه از بانکي که حساب شرکت در حالِ تأسيس در آن جا باز شده است.
تذکر: درصورتي که مقداري از سرمايهي شرکت، آوردهي غيرنقدي باشد (اموال منقول و غيرمنقول) ارائهي تقويم نامهي کارشناس رسمي دادگستري، الزامي است و در صورتي که اموال غيرمنقول، جزء سرمايهي شرکت قرار داده شود؛ ارائهي اصل سند مالکيت، ضروري است.
7) ارائه ي مجوز در صورت نياز، بنا به اعلام کارشناس ادارهي ثبت شرکتها.
در اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غيرتجاري، فرم نمونه اسناد موجود است که نخست بايد اين فرمها از اداره مذکور تهيه و تکميل شود و سپس ذيل تمام اين اوراق توسط همه شرکا (مؤسسين) امضا شود. متعاقباً هزينهاي بابت تعيين نام شرکت به بانک واريز کرده و چند نام، که واژه بيگانه نبوده و فاقد سابقه ثبت و داراي معنا و مطابق با فرهنگ اسلامي باشد، انتخاب و به "واحد تعيين نام" اداره مذکور، معرفي و موافقت آن واحد را درباره نام تعيين شده اخذ، سپس همه مدارک به "قسمت پذيرش مدارک"اداره مزبور، تحويل و رسيد دريافت شود تا موعدي براي گرفتن نتيجه تعيين شود. لازم به تذکر است که امر تعيين نام، فقط در تهران انجام ميشود و شرکتهايي که در ساير شهرها ثبت ميشوند نيز جهت تعيين نام به تهران معرفي ميشوند. در صورت کامل بودن مدارک تقديمي، کارشناس ادارهي ثبت شرکتها اقدام به تهيهي پيشنويس آگهي ثبت نموده و به متقاضيان ثبت يا يکي از شرکا يا وکيل رسمي شرکت تحويل ميشود. جهت تعيين حق الدرج آگهي بايد به "نمايندگي روابط عمومي"مراجعه کرد. شايان ذکر است درصورتي که کارشناس اداره، موضوع شرکت را نيازمند کسب مجوز از مرجع خاصي بداند از مرجع مزبور، استعلام مينمايد. سپس متقاضي بايد مبلغي که بابت حقالثبت و حقالدرج آگهي، معين مي شود؛ به بانک و حساب تعيينشده، واريز کند و پس از آن فيش پرداخت حقالثبت و حق آگهي را به "واحد حسابداري" اداره، تحويل و واحد مذکور، اين امر را در ذيل برگهي تقاضانامه، درج ميکند و سپس مدارک به "واحد ثبت تأسيس و تغييرات" ادارهي ثبت شرکتها تحويل و شرکت، ثبت ميشود و امضايي دال بر "برابر بودن ثبت با سند" از شرکا يا وکيل رسمي شرکت، اخذ ميگردد. سپس دو نسخه آگهي به امضاي رئيس اداره رسيده و يک نسخه از تمامي مدارک در پروندهي شرکت، ضبط و نسخهي دوم جهت نگهداري در شرکت به متقاضي داده ميشود و اين سند "سند ثبت شرکت" است. در نهايت، متقاضي، بايد يک نسخه از آگهي را به "واحد روابط عمومي" مستقر در اداره کل ثبت شرکتها و مالکيت صنعتي و نسخه ديگر را جهت انتشار به نماينده دفتر روزنامهي رسمي جمهوري اسلامي ايران مستقر در تهران، تسليم کند.
تکليــــف شــرکت در صورت عدم فعاليت تجاري
اگر فاصله بين ثبت شركت و زمان واقعي شروع كار زياد يا نامعلوم باشد با مراجعه به اداره دارايي بايد نامه عدم فعاليت شركت تهيه و تسليم شود تا در آن فاصله مالياتي محاسبه نگردد. پس از آغاز واقعي فعاليت هاي شركت مي توان مجدداً اعلام فعاليت نمود.
آثار عــــدم گــــزارش درآمــــــد شركت فعــــال
در هنگام گزارش عدم فعاليت، اين سابقه تا مدت 10 سال در پرونده شرکت در اداره دارايي كنترل شده و نامه مورد نظر موثر واقع مي شود. به طوري كه اگر تا 10 سال آينده براي دارايي معلوم شود كه شرکت در آن مدت درآمدي داشته، بابت ارائه خدمات قراردادي نوشته يا فاكتوري ارائه داده و کالايي فروخته، مشمول جريمه شده و ماليات شرکت به صورت عليالرأس توسط اداره دارايي محاسبه و منظور خواهد شد.
چگونگي تعييــــن حق بيمه پرسنل شرکت هاي تجاري
پرسنلي كه از شركت حقوق دريافت مي كنند، مشمول قانون کار و معرفي به ادارات بيمه تأمين اجتماعي هستند. با اين توصيف اگر شرکتي كارمندي ندارد و خود مؤسسين، كارها را انجام مي دهند مي توانند پرداخت حقوق و درنتيجه بيمه نداشته باشند و حق الزحمه خود را از سود بردارند. اما اگر پرسنلي را استخدام نمايند و براي آنان حقوق در نظر گرفته باشند، الزاماً بايد ليست بيمه را نيز تهيه و ارسال كنند.
آثار عــدم تشكيل به موقع پرونـــده در دارايي
عدم حضور به موقع در اداره دارايي موجب پرداخت جريمه به ازاي هرماه ديركرد دو در هزار سرمايه شركت مي شود. هر چند در شركت هايي با سرمايه كم، اين ميزان جريمه بسيار ناچيز است اما اتلاف وقت و طي مراحل قانوني هزينه بيشتري را در بر دارد.
شرکت سهامي عام
شرکت سهاميعام، شرکتي است بازرگاني (ولو اين که موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد)، که سرمايه ي آن به سهام، تقسيم شده که بخشي از اين سرمايه از طريق فروش سهام به مردم تأمين ميشود. در شرکت سهاميعام، تعداد سهامداران نبايد از سه نفر کمتر باشد و مسئوليت سهامداران، محدود به مبلغ اسمي سهام آن هاست. در اين شرکت، عبارت «شرکت سهامي عام» بايد قبل از نام شرکت با بعد از آن، بدون فاصله با نام شرکت در کليهي اوراق و اطلاعيهها و آگهيهاي شرکت به طور روشن و خوانا قيد شود.
شرکت سهامي خاص
شرکت سهامي خاص، شرکتي است بازرگاني (ولو اين که موضوع عمليات آن، امور بازرگاني نباشد) که تمام سرمايهي آن منحصراً توسط مؤسسين، تأمينگرديده و سرمايهي آن به سهام، تقسيم شده و مسئوليت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمي سهام آن هاست. تعداد سهامداران نبايد از سه نفر کم تر باشد و عنوان "شرکت سهامي خاص" بايد قبل از نام شرکت يا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت، به طور روشن و خوانا قيد شود.
شرکت با مسئـــوليت محـــدود
مطابق با قانون تجارت شرکت با مسئوليت محدود شرکتي است که بين دو يا چند نفر براي امور تجاري تشکيل شده است و هريک از شرکاء بدون اين که سرمايه به سهام و يا قطعات سهامي تقسيم شده باشد فقط تا ميزان سرمايه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت مي باشد. در نام شرکت بايد عبارت "با مسئوليت محدود" قيد شود.
شرکت تضـــامني
شرکت تضامني، شرکتي است که تحت نام مخصوص براي امور تجاري بين دو يا چند نفر با مسئوليت تضامني تشکيل ميشود. اگر دارايي شرکت براي تأديه ي تمام قروض کافي نباشد؛ هريک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. هر قراري که بين شرکا برخلاف اين، ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث، کان لم يکن خواهد بود. در نام شرکت تضامني بايد عبارت «شرکت تضامني» و لااقل اسم يک نفر از شرکاء ذکر شود.
شــــرکت مختـــــلط غيرسهامي
شرکت مختلط غيرسهامي، شرکتي است که براي امور تجاري تحت نام مخصوصي بين يک يا چند نفر شريک ضامن و يک يا چند نفر شريک با مسئوليت محدود، بدون انتشار سهام، تشکيل ميشود. شريک ضامن، مسئول کليهي قروضي است که ممکن است علاوه بر دارايي شرکت پيدا شود. شريک با مسئوليت محدود، کسي است که مسئوليت او فقط به ميزان سرمايهاي است که در شرکت گذارده و يا بايستي بگذارد. در اسم شرکت بايد عبارت «شرکت مختلط» و لااقل اسم يکي از شرکاي ضامن، قيد شود.
شرکت مختلط سهامي
شرکت مختلط سهامي، شرکتي است که تحت نام مخصوص بين يک عده شرکاي سهامي و يک يا چند نفر شريک ضامن تشکيل ميشود. شرکاي سهامي کساني هستند که سرمايهي آن ها به صورت سهام يا قطعات سهام متساوي القيمه درآمده و مسئوليت آن ها تا ميزان همان سرمايهاي است که در شرکت دارند. شريک ضامن کسي است که سرمايهي او به صورت سهام درنيامده و مسئول کليهي قروضي است که ممکن است علاوه بر دارايي شرکت پيدا شود. در صورت تعدد شريک ضامن، مسئوليت آن ها در مقابل طلبکاران و روابط آن ها با يکديگر، تابع مقررات شرکت تضامني خواهد بود. در نام شرکت بايد عبارت «شرکت مختلط» و لااقل اسم يکي از شرکاي ضامن قيد شود.
شرکت نســــبي
شرکت نسبي شرکتي است که براي امور تجاري، تحت نام مخصوص بين دو يا چند نفر تشکيل ميشود و مسئوليت هر يک از شرکا به نسبت سرمايهاي است که در شرکت گذاشته است. در اسم شرکت نسبي عبارت "شرکت نسبي" و لااقل اسم يکي از شرکا بايد ذکر شود؛ در صورتي که اسم شرکت مشتمل بر اسامي تمام شرکا نباشد، بعد از اسم شريک يا شرکايي که ذکر شده عبارتي از قبيل "و شرکا" و "و برادران" ضروري است.
شرکت تعاونـــي
به موجب قانون تجارت جمهوري اسلامي ايران، شرکت تعاوني، شرکتي است که تمام يا حداقل 51% سرمايهي آن به وسيلهي اعضا در اختيار شرکت تعاوني قرارگيرد و وزارت خانهها، سازمانها، شرکتهاي دولتي و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانکها، شهرداريها، شوراهاي اسلامي کشوري، بنياد ايثارگران و ساير نهادهاي عمومي ميتوانند بدون آن که عضو باشند، جهت اجراي بند دو اصل 43 از راه وام بدون بهره يا هر راه مشروع ديگر از قبيل مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تمليک، بيع شرط، فروش اقساطي و صلح، اقدام به کمک در تأمين يا افزايش سرمايهي شرکتهاي تعاوني نمايند.
در مواردي که دستگاههاي دولتي در تأسيس تعاوني، شريک مي شوند؛ ظرف مدتي که با موافقت طرفين درضمن عقد شرکت، تعيين خواهد شد، سهم سرمايهگذاري دولت به تدريج بازپرداخت و صددرصد سرمايه به تعاوني تعلق خواهدگرفت.
مطابق قانون فوق، "تعاونيهاي توليدي، شامل تعاونيهايي است که در امور مربوط به کشاورزي، دامداري، دامپروري، پرورش و صيد ماهي، شيلات، صنعت، معدن، عمران شهري و روستايي و نظاير اين ها فعاليت مينمايند" و به موجب همين قانون"تعاونيهاي توزيع، عبارتند از تعاونيهايي که نياز مشاغل توليدي و يا مصرف کنندگان عضو خود را در چارچوب مصالح عمومي و به منظور کاهش هزينهها و قيمتها تأمين مينمايند." هم چنين تعاونيهاي موضوع اين قانون با رعايت قوانين و مقررات ميتوانند به امر صادرات و واردات در موضوع خود بپردازند.
اولين هيأت مديرهي منتخب شرکت تعاوني، مکلف است پس از اعلام قبولي با انجام تشريفات مقرر نسبت به ثبت تعاوني اقدام نمايد.
لازم به تذکر است که به موجب مقررات وزارت تعاون، سرمايهي تأمين يا تعهد شده از طرف اعضا در مرحلهي تأسيس شرکت، نبايد کمتر از 51 درصد کل سرمايهي شرکت باشد و هر تعاوني وقتي ثبت و تشکيل ميگردد که حداقل يک سوم سرمايهي آن تأديه و در صورتي که به صورت نقدي و جنسي باشد، تقديم و تسليم شده باشد. اعضاي تعاوني نيز مکلفند مبلغ پرداخت نشدهي سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساس نامه تأديه نمايند.
مؤسسات غيـرتجاري
موسسه غيرتجاري نوعي از اشخاص حقوقي است که فقط در زمينه ارائه خدمات فعاليت دارد و مانند شرکت در زمينه تجارتي فعاليت نمي کند. مؤسسات غيرتجـــاري به دو نـــوع:
الف)انتفاعي و ب)غير انتفاعي تقسيم مي شوند. مؤسسات انتفاعي از اشخاص حقوقي شکل گرفته است که هدف آن ها از تشکيل مؤسسه کسب منافع و درآمد و تقسيم سود بين اعضا مي باشد. ولي موسسات غيرانتفاعي مانند اتحاديه ها، سنديکاها، دستجات سياسي و انجمن ها و احزاب و سمن ها (NGO) جهت کسب سود و تقسيم منافع تشکيل نشده اند.
مدارک مورد نياز دو نسخه تقاضانامه همراه با دو نسخه اساس نامه و صورت جلسه مجمع عمومي مؤسسين، کپي برابر با اصل شناسنامه مؤسسين، تقاضانامه حاوي مشخصات نام، موضوع، تابعيت، مرکز، اسامي مؤسسين، تاريخ تشکيل مدير، يا مديران اشخاصي که در مؤسسه حق امضاء دارند، دارائي مؤسسه، آدرس شعبه و نام مدير يا مديران شعبه مي باشد که توسط مؤسسين امضاء مي شود.
در نسخه اساسنامه تمام صفحات آن توسط مؤسسين امضاء مي گردد و در صورت جلسه مجمع عمومي مؤسسين مديران و صاحبان امضاء مجاز تعيين مي گردد. البته مؤسساتي که مقصود از تشکيل آن جلب منافع و تقسيم آن بين اعضاء خود نباشد، بايد از نيروي انتظامي مجوز دريافت نمايند.
شـــرکت هاي دانــــش بنيــان
شرکتهاي دانش بنيـانشرکتهايي هستند که پس از توليد خدمات (دانش بنيان)، دانش و ارائه راه کار توليد آن مي توانند از مزايا و تسهيلات قانوني براي مدت معين تا توليد اصل استفاده کنند .
اين شرکتها مي توانند از طريق فروش فناوري (خدمات) حداقل درآمد را براي يک مدت کوتاه کسب نمايند در اين صورت مي توانند از شاخصهاي اختصاصي اين روش براي اخذ تسهيلات و مزايا استفاده کنند.
شايان ذکر است در ثبت شرکت هاي دانش بنيان شرکتهاي دولتي، موسسات و نهادهاي عمومي و دولتي و نيز شرکت ها و موسساتي که بيش از 50 % مالکيت آنها براي بخش دولتي مي باشد نمي توانند در شرکتهاي دانش بنيان قرار داد و از مزايا و حمايت هاي قانون دانش بنيان استفاده کنند. براي ثبت شرکت دانش بنيان بايد کليه اطلاعات مربوط به سهامداران و اعضاي هيأت مديره و رزومه شرکت و اطلاعات افراد درون سازمان مورد بررسي قرار گيرد تا مشخص شود که آيا شامل شرکت دانش بنيان مي شوند يا خير.
شرکتهايي که در پارک هاي علم و فن آوري مستقر مي باشند باز هم بايد در مراحل ارزيابي قرارگيرند. حضور اعضاي هيأت علمي در شرکتها مي تواند کمک شاياني براي ارزيابي شرکت دانش بنيان کند.
در پايان لازم به ذکر مي باشد مراحل ثبت اين شرکتها، همان روندي است که در ابتداي اين نوشتار به آن ها اشاره شد.
2-16- مدارک مشترک جهت ثبت شرکتهاي تجاري
گرچه ممکن است جهت ثبت هر يک از شرکتهاي فوق الذکر به تناسب اين که شرکت سرمايه يا شخص باشد، تفاوت هايي وجود داشته باشد، ليکن تمهيد مدارک ذيل به طور مشترک در بيشتر آنها لازم است:
1) دو برگه اظهارنامهتکميل شدهي شرکت و امضا ذيل اظهارنامه توسط کليه سهامداران شرکت
2) دو جلد اساس نامهي شرکت و امضاء ذيل تمام صفحات آن توسط کليهي سهامداران.
3) دو نسخه صورت جلسهي مجمع عمومي مؤسسين که به امضاي سهامداران و بازرسين رسيده باشد.
4) دو نسخه صورت جلسهي هيأت مديره که به امضاي مديران منتخب مجمع، رسيده باشد.
5) فتوکپي شناسنامهي کليهي سهامداران و بازرسين (برابر اصل در دادگستري).
6) ارائه ي گواهي پرداخت حداقل درصد سرمايه، در شرکتهاي سرمايه از بانکي که حساب شرکت در حالِ تأسيس در آن جا باز شده است.
تذکر: درصورتي که مقداري از سرمايهي شرکت، آوردهي غيرنقدي باشد (اموال منقول و غيرمنقول) ارائهي تقويم نامهي کارشناس رسمي دادگستري، الزامي است و در صورتي که اموال غيرمنقول، جزء سرمايهي شرکت قرار داده شود؛ ارائهي اصل سند مالکيت، ضروري است.
7) ارائه ي مجوز در صورت نياز، بنا به اعلام کارشناس ادارهي ثبت شرکتها.